Koridor Pambangunan Sabah(SDC)

Koridor Pembangunan Sabah (SDC)

Koridor pembangunan sabah (SDC) telah dilancarkan oleh Perdana Menteri Malaysia, Datuk Seri Abdullah Ahmad Badawi di Pelabuhan Kontena, Teluk Sepangar, Kota Kinabalu, Sabah, Malaysia pada hari Rabu, 29 Januari 2008.

Tempoh pelaksanaan SDC ialah dari 2008-2025 meliputi seluruh kawasan dan penduduk Sabah. 900,000 peluang pekerjaan akan diwujudkan jika berjalan dengan lancar.

Pelaburan asing

Serentak dengan perasmian pelan tindakan SDC itu, 13 memorandum persefahaman (MOU) telah ditandatangani. Antaranya dengan syarikat dari China, Jepun dan Amerika Syarikat.

Projek infrastruktur

Antara projek yang aka dilaksanakan dalam SDC ialah:

• Pembangunan dan promosi pasaran MICE (mesyuarat, insentif, konvensyen dan pameran)
• Pembinaan stesen pusat kereta api
• Penubuhan kemudahan pukal dalam kelompok perindustrian minyak sawit di Lahad Datu
• Pembangunan tebingan Kota Kinabalu
• Penubuhan kemudahan pendaratan ikan moden di Tawau, Lahad Datu dan Sandakan

Projek pelancongan

• Pembangunan ekopelancongan dan kesihatan/perubatan
• Pembinaan kondominium mewah dan hotel lima dan enam bintang
• Pembangunan pusat-pusat pelancongan.

Hutan Simpan Ulu Segama

Hutan Simpan Ulu Segama akan dimajukan sebagai kawasan eko pelancongan moden. Sime Darby Berhad akan menyumbang RM25 juta bagi tempoh 10 tahun bagi pemeliharaan dan pemuliharaan Hutan Simpan Ulu Segama. 4500 spesies orang utan di situ akan lebih terjamin daripada pupus dan dapat menarik pelanccong tempatan dan asing. Sime Darby yang bertumpu kepada perladangan kelapa sawit akan memulihkan 160,000 hektar hutan di Ulu Segama. ^[1]

Hasil pelancongan akan meningkat kepada RM48.5 bilion menjelang 2025 daripada hanya RM2.88 bilion pada 2006.

Sektor pembuatan

• Projek kelompok perindustrian minyak sawit (Sawit POIC). Sawit Kinabalu akan lebih ekonomikal jika bergabung dengan Sime Darby Plantation Sdn Bhd untuk melaksanakan projek Sawit POIC.

• Pengeluaran minyak jatropha (jarak) bagi bahan bakar biodiesel. Lembaga Pembangunan Tanah Sabah (SLDB), Nihon Biotech Inch dari Jepun, Kelana Stabil Sdn Bhd dan TKM Resources Sdn Bhd akan mengeluarkankan minyak jarak yang akan dieksport ke Jepun, AS dan Korea Selatan.

228,708 pekerjaan menjelang 2025 akan diwujudkan. Kini hanya 135,000 orang bekerja dalam sektor pembuatan.

Sektor pertanian

• Projekn agropelancongan, pembangunan akuakultur di Teluk Darvell, Lahad Datu dan penyelidikan dan pembangunan pokok jarak.

Keluaran negara kasar akan neningkat kepada RM17 bilion menjelang 2025 daripada RM4.1 bilion pada tahun 2005.

Insentif AM SDC
i. PELANCONGANAktiviti Digalakkan• villa Mewah, resort, hotel• Kesihatan dan spa• pusat Budaya• industri kreatifInsentif am• 5-tahun Taraf Perintis dan pengecualian cukai pada 100% daripada pendapatan berkanun, atau100% ITA selama 5 tahun dan boleh ditolak sehingga 100% daripada pendapatan berkanun• Pengecualian duti import dan / atau cukai jualan ke atas peralatan terpilih yang digunakan dalam projek-projek hotel / pelancongan• Potongan bergandaii. PERTANIANAktiviti Digalakkan• Pengeluaran Makanano Ternakano Tanamano Perikanan• kemudahan bilik sejuk dan perkhidmatan
 Insentif am• 5-tahun Taraf Perintis dan pengecualian cukai pada 100% daripada pendapatan berkanun, atau100% ITA selama 5
• Pengecualian duti import dan / atau cukai jualan ke atas peralatan terpilih yang digunakan dalam proses pembuatan• Pengecualian duti import dan / atau cukai jualan ke atas bahan mentah dan komponen yang digunakan dalam proses pembuatanMaklumat lanjut boleh diperolehi daripada Bahagian Industri Asas-asas Kementerian Pertanianiii. PERKILANGANAktiviti Digalakkan• industri minyak & gas, hab perkhidmatan• industri minyak sawit• industri berasaskan sumberInsentif amTaraf Perintis
 Projek Teknologi Agung / TinggiElaun Cukai Pelaburan5-tahun Taraf Perintis dan pengecualian cukai ke atas pendapatan berkanun 100%100% ACP ke atas perbelanjaan modal yang dilakukan dalam tempoh 5 tahun dan boleh diofsetkan dengan 100% daripada pendapatan berkanun
 Projek Insentif strategik / Pra-pakejTaraf Perintis10 tahun Taraf Perintis dan pengecualian cukai ke atas 100% daripada pendapatan berkanunElaun Cukai Pelaburan100% ITA selama 5-10 tahun dan boleh diofsetkan dengan 100% daripada pendapatan berkanun
 iv. LOGISTIKAktiviti Digalakkan• Pengangkutan• Pusat Pengedaran / GudangInsentif am• Jualan pengecualian cukai ke atas penggerak prima dan treler yang dikeluarkan dalam negara yang baru
 • * Elaun tahunan sebanyak 10% daripada perbelanjaan modal yang layak untuk membina digunakan sebagai gudang untuk menyimpan barangan untuk eksport dan eksport semula• * Pengilang yang menghantar dengan kapal barang-barang mereka dari Sabah dan Sarawak untuk mana-mana pelabuhan di Semenanjung Malaysia layak untuk potongan berganda ke atas bayaran tambang muatan
 * Tuntutan-tuntutan hendaklah dikemukakan kepada LHDN

PROGRAM UTAMA DARI SDC
1. Pembangunan Barisan Enklaf Harbour Kinabalu dan Gold Coast
2. Penyatuan infrastruktur logistik dan pengangkutan serta mengurangkan kos menjalankan perniagaan
3. Pembangunan Lembah Makanan Interior: beras komersial, buah-buahan dan pengeluaran ternakan
4. Pembangunan Agro-marin Belt: POIC Lahad Datu, Taman Kekal Pengeluaran Makanan, makanan laut dan akuakultur
5. Pembangunan Kluster Industri Minyak dan Gas
6. Sandakan-Kinabatangan-Beluran Bio-Segi Tiga:
Hab Pendidikan Sandakan, POIC Sandakan, Bandar Samudera Elopura dan Pemuliharaan Hidupan Liar
7. Pemulihan dan pemuliharaan alam sekitar:
Promosi ecodesign, pengurangan ruang tapak karbon (teknologi hijau) dan pemuliharaan biodiversiti
8. Teluk Brunei Pembangunan Zon:
Logistik multi-modal dan pengangkutan, industri halal, Sabah Agro-Industrial Precinct, belayar dan sukan laut
9. Projek agropolitan bagi golongan miskin di luar bandar
10. Penyertaan dalam Pameran Perdagangan dan Promosi Pelaburan
11. Menggalakkan sumber pertumbuhan baru melalui permohonan teknologi perintis dalam SDC, seperti ICT, bioteknologi dan nanoteknologi (pembangunan bakat kreatif contohnya, bio informatik, Sabah Bio-Xchange Inisiatif, inkubator rangkaian dan industri hubungan sains)
12. Mewujudkan Pusat Perkhidmatan Sehenti bagi SDC dan meja Perniagaan untuk PKS, permulaan dan Masyarakat Perdagangan dan Perindustrian Bumiputera (MPPB) tahun dan boleh ditolak sehingga 100% daripada pendapatan berkanun.

SEDIA
SDC dibawah tadbir urus SEDIA(Sabah Economic Development Inverstment Authority).
Terdapat nilai teras yang mendasari SEDIA. Nilai-nilai teras yang mendasari memandu SEDIA adalah sejajar dengan tema Satu Malaysia, Rakyat Didahulukan dan Pencapaian Diutamakan.SEDIA akan berusaha untuk mewujudkan hubungan kerja yang lancar sebagai Pusat Setempat di antara agensi-agensi Negeri dan Persekutuan di Sabah, di antara sektor awam dan swasta, serta terlibat dengan pemegang saham utama, seperti NGO dan rakyat keseluruhannya.SEDIA juga akan berusaha untuk menggunakan sepenuhnya kecekapan yang sedia ada di dalam Negeri itu dan negara melalui perkiraan seperti pelantikan ejen, agensi-agensi pelaksana, penyumberan luar dan pengaturan perundingan.SEDIA berusaha untuk mempunyai perlaksanaan yang berfokus inisiatif SDC untuk menjadikan Sabah lebih berdaya saing dan menarik berhubung dengan pesaing sebagai tempat untuk menjalankan perniagaan, masa lapang, dan untuk hidup. Inisiatif-inisiatif ini dijangka dapat mewujudkan peluang-peluang ekonomi dan meningkatkan kualiti semua rakyat Malaysia di Sabah.
  Keanggotaan Pihak BerkuasaPengerusi: YAB Datuk Seri Panglima Musa Aman
                                      Ketua Menteri SabahTimbalan Pengerusi 1: YB Tan Sri Datuk Seri Panglima Joseph Pairin KitinganTimbalan Ketua MenteriTimbalan Pengerusi 2: YB Datuk Peter Pang En Yin
                                      Menteri Belia dan SukanAhli: YB Datuk Seri Panglima Sukarti Wakiman
                                      Setiausaha Kerajaan Negeri Sabah
                                  : YBhg Tan Sri Datuk Seri Panglima Dr Wan Abdul Aziz Bin Wan Abdullah
                                       Ketua Setiausaha Perbendaharaan, Kementerian Kewangan atau wakilnya yang
                                             : YBhg Dato 'Sri Dr Ali Hamsa
                                       Ketua Pengarah, Unit Kerjasama Awam Swasta, Jabatan Perdana Menteri atau wakil
                                  : YBhg Datuk Pg. Hassanel B. Datuk Pg. Hj Mohd Tahir
                                       Setiausaha Tetap, Kementerian Kewangan, Sabah
                                             : YBhg Datuk Ismail Abdullah
                                       Pengarah, Negeri Unit Perancang Ekonomi, Sabah
  Setiausaha: YBhg Datuk Dr Mohd Yaakub Hj JohariKetua Eksekutif, SEDIA.
  SEDIA Pasukan PengurusanAhli-ahli Pembangunan Ekonomi Sabah dan Pihak Berkuasa Pelaburan (SEDIA) Pasukan Pengurusan adalah seperti berikut:1. Datuk Dr Mohd Yaakub Haji Johari, JP
     Presiden merangkap Ketua Eksekutif
 2. Dr Chong Vun Leong
     Naib Presiden
     Bahagian Perancangan Pembangunan, Pemantauan dan Penilaian
         3. Cik Mary Sintoh
     Pemangku Naib Presiden
     Bahagian Pengurusan Pengetahuan dan Teknologi
 4. Tuan Haji Sheikh Hashim Sheikh Hassan
     Pengarah
     Jabatan Pengurusan Projek
 5. Cik Janiah Zaini
     Penolong Naib Presiden
     Pelaburan dan Bahagian Pembangunan Perniagaan
 6. Cik Jolumis @ Jesi Majungki
      Penolong Naib PresidenBahagian Pemasaran dan Komunikasi Korporat
 7. Encik Danus @ Yunus GastomEksekutif KananJabatan Perakaunan dan Kewangan
 8. Encik Iwan Hermawan MasrulEksekutif KananPentadbiran dan Jabatan Perkhidmatan Korporat

Pengenalan UMS

Universiti Malaysia Sabah (UMS) merupakan universiti tempatan yang terletak di Kota Kinabalu, Sabah. Universiti ini ditubuhkan pada 24 November 1994.  Pada awal penubuhan Universiti Malaysia Sabah, pusat pentadbiran terletak di Kuala Lumpur dan berpindah ke Kota Kinabalu pada tahun 1995. terdapat 3 cawangan kampus Universiti Malaysia Sabah iaitu kampus ibu pejabat yang terletak di Kota kinabalu, Sabah .  Kampus kedua pula ialah Kampus Antarabangsa di Labuan yang dibuka pada tahun 1999 dan Kampus Pertanian yang terletak di Sandakan. 

Pada masa kini, UMS mempunyai 13 buah sekolah dan 9 institusi penyelidikan.  Sekolah Sains Sosial merupakan sekolah awal yang ditubuhkan oleh UMS iaitu pada tahun 1995 dan pada ketika itu pelajar yang diambil merupakan pengambilan pertama universiti ini.  Naib Canselor UMS ialah Y.Bhg. Brig. Jen. Prof. Datuk Seri Panglima Dr. Kamaruzaman Hj. Ampon.  

                                                  Logo Universiti Malaysia Sabah

  

Wawasan Universiti Malaysia sabah ialah menjadi sebuah universiti berinovatif yang bertaraf dunia.  misi universiti ini pula ialah Mencapai kecemerlangan ilmiah dalam pelbagai bidang ilmu untuk mencapai pengiktirafan antarabangsa menerusi pengajaran, pembelajaran, penyelidikan, penerbitan dan khidmat masyarakat serta untuk mencapai keseimbangan pengkhususan ilmu dan keperibadian pelajarnya untuk menghasilkan produktiviti dan kualiti yang tinggi dalam konteks persekitaran dan aspirasi pembangunan masyarakat dan Negara.  moto UMS ialah "Bertekad Cemerlang"  Kecemerlangan dalam sebarang aktiviti akan menjadi pendorong dan sasaran utama kepada UMS. Mercu tekad ialah pencapaian yang akan diiktiraf di peringkat antarabangsa.

Kaki Bola

Sejarah Bola Sepak

Bola sepak (association football atau soccer) ialah sukan sepasukan yang paling banyak dimainkan dan ditonton di dunia. Badan pentadbiran dunia bola sepak ialah FIFA, atau Persekutuan Bola Sepak Antarabangsa (B. Inggeris: International Federation of Association Football, B. Perancis: Fédération Internationale de Football Association).

 Menurut FIFA, permainan-permainan yang mempunyai ciri-ciri bola sepak telah wujud di negeri China sejak abad ke-3 SM. Berbagai-bagai jenis permainan bola juga telah diperkenalkan pada Zaman Pertengahan Eropah.

Pada abad ke-19, permainan bola di sekolah-sekolah United Kingdom (yang mempunyai cara permainan yang berbeza mengikut sekolah) menjadi lebih popular. Lantaran itu, cara permainannya juga lebih teratur. Undang-undang awal diperkenalkan bagi menyeragamkan cara permainan yang berbeza-beza itu dan memudahkan pemain-pemain. Persatuan Bola Sepak England (The Football Association) telah ditubuhkan pada 1863 oleh beberapa kelab bola sepak. Persatuan ini berjaya menggubal undang-undang formal bola sepak yang pertama di dunia. Undang-undang ini kemudian berkembang menjadi Undang-undang Bola Sepak hari ini.

Kini, urusan Undang-undang Bola Sepak dikendalikan oleh Lembaga Persatuan Bola Sepak Antarabangsa (International Football Association Board). Lembaga ini ditubuhkan pada 1886 dan mempunyai lapan ahli – empat wakil FIFA, empat wakil persatuan bola sepak England, Scotland, Wales dan Ireland Utara. Segala pemindaan Undang-undang Bola Sepak perlu diluluskan oleh Lembaga melalui undian majoriti.

Populariti bola sepak telah meningkat terutamanya pada abad ke-20. Kini, bola sepak menjadi satu industri yang lumayan melalui pendapatan hak siaran televisyen dan penjualan tiket di stadium-stadium. Permainan ini dimainkan pada peringkat professional level di seluruh dunia. Berjuta-juta peminat biasanya pergi ke stadium bola sepak untuk mengikut pasukan pilihan mereka, manakala berbilion-bilion pula melihat perlawanan bola sepak di televisyen. Sebilangan besar pemain juga bermain bola sepak pada peringkat amatur.

Mengikut kajian yang dilakukan oleh Fédération Internationale de Football Association (FIFA), badan pentadbir bola sepak, yang diterbitkan dalam musim bunga 2001, lebih daripada 240 juta orang biasanya bermain bola sepak dalam lebih daripada 200 negara di seluruh pelusuk dunia. Peraturannya yang mudah dan memerlukan peralatan yang minimum tidak syak lagi menolong penyebaran dan tumbesaran dalam popularitinya.

Banyak pihak dalam dunia bola sepak membangkitkan keinginan yang sangat memainkan peranan yang penting dalam kehidupan individu samada peminat, komuniti tempatan, malah negara; oleh itu ia merupakan sukan yang sangat popular di dunia. Oleh kerana itu ia selalunya digelar sebagai Pilihan Kenangan Dunia Lalu.

Pada masa kini, liga perdana inggeris merupakan liga yang sangat popular.English Premier League Website. Hal ini terbukti dengan kelahiran ramai pemain bola sepak terkenal di england seperti David Beckham, Wayne Rooney, Lampard, Steven Gerrard dan sebagainya.

"UMS" Dalam Era Globalisasi Dan Pembangunan

    

                                             Bangunan Pentadbiran Universiti Malaysia Sabah

Era globalisasi dan pembangunan memerlukan kita untuk berfikir secara menyeluruh bagi menghadapinya.

Globalisasi dan pembangunan merupakan suatu pencapaian besar manusia dimana bumi yang luas mampu 

dikecilkan dengan adanya kemudahan-kemudahan yang canggih dan moden. Walau bagaimanapun,

globalisasi dan pembangunan di setiap kawasan adalah tidak sekata. Hal ini memerlukan setiap institusi

pemerintah serta masyarakat di sesebuah kawasan harus ada ketersediaan. Kombinasi antara pelbagai

organisasi haruslah ditingkatkan agar pembangunan dan globalisasi yang dicapai pada masa kini akan lebih 

bersifat positif dan bukannya mendatangkan kesan yang buruk.

   Jika kita meninjau ketersediaan masyarakat di negeri Sabah mengenai era globalisasi dan pembangunan, sudah tentu peranan Universiti Malaysia Sabah (UMS) adalah penting kerana ianya merupakan pusat akademik di negeri Sabah. UMS dilihat sebagai kampus yang mampu melahirkan graduan yang berkualiti. Walau bagaimanapun, peranan utama UMS dalam memartabatkan dan mengangkat ilmu serta maklumat geografi dalam era globalisasi dan pembangunan boleh dilihat dalam empat domain pemikiran iaitu kewilayahan geografi, sistem masyarakat, sistem ekonomi dan sistem pemikiran.

Domain 1: Kewilayahan Geo

Dalam aspek domain kewilayahan geografi, negeri sabah sebagai negeri yang terletak di kepulauan borneo merupakan antara negeri yang kaya dengan kepelbagaian biodiversity. Ianya merupakan tarikan kepada ramai pelancong. Walau bagaimanapun, ianya akan lebih berkembang sekiranya penyelidikan dan pembangunan di negeri ini dilakukan. Hal ini melibatkan peranan UMS dalam mengembangkan penyelidikan. Hasil-hasil penyelidikan akan dapat diterbitkan dengan lebih banyak di negeri ini. Dengan adanya sebuah portal yang mampu memuatkan hasil-hasil terbitan penyelidikan yang dilakukan maka maklumat akan lebih tersebar luas ke serata dunia mengenai negeri sabah disamping akan mengangkat UMS terutamanya Sains Sosial di mata dunia.

Domain 2: Sistem Masyarakat

Negeri sabah merupakan negeri yang mempunyai pelbagai lapisan masyarakat yang datang daripada rumpun-rumpun yang berbeza. Keunikan ini disebabkan oleh sejarahnya yang tersendiri. Dalam era globalisasi dan pembangunan, peranan UMS terutamanya bidang Sains Sosial dalam melakukan penyelidikan terhadap sistem masyarakat di negeri ini adalah sangat penting. Kajian terhadap kemasyarakatan di negeri Sabah penting bagi memartabatkan serta menyelidik sejarah dan asal usul setiap lapisan masyarakat di negeri ini. Kaitan antara masyarakat di negeri Sabah dan pembangunan yang dicapai di negeri ini boleh dikupas melalui penyelidikan yang dilakukan bagi mengangkat martabat masyarakat negeri Sabah.

Domain 3: Sistem Ekonomi

Sistem ekonomi di negeri Sabah mempunyai sejarahnya yang tersendiri. sistem ekonomi saradiri merupakan kegiatan utama masyarakat di negeri Sabah suatu ketika dahulu. Sistem ekonomi yang diamalkan pada masa lalu di negeri Sabah berbeza dengan apa yang dimiliki dan dicapai di negeri Sabah pada hari ini. Era globalisasi dan pembangunan memerlukan masyarakat negeri Sabah memiliki ketersediaan untuk menghadapinya. Dalam hal ini, peranan UMS adalah penting dalam menerbitkan bahan-bahan terbitan yang berkaitan dengan sistem ekonomi di negeri Sabah. Ahli-ahli ekonomi UMS haruslah memainkan peranan dalam elakukan penyelidikan dan penerbitan mengenai sistem ekonomi di negeri Sabah.

Domain 4: Sistem pemikiran

Secara amnya, sistem pemikiran masyarakat asia tenggara saling berkaitan dengan faktor kosmologi dan keagamaan. Di asia tenggara, pengaruh agama memainkan peranan penting dimana terdapat evolusi keagamaan daripada hindu, buddha, islam dan sekular. Untuk melihat sistem pemikiran masyarakat di asia tenggara terutamanya di negeri Sabah, pemahaman terhadap pelbagai sapek perlu ditekankan. Peradaban sistem pemikiran secara amnya boleh di lihat dari tiga aspek peradaban iaitu, kosmologi dan spiritual, tradisi intelektual dan sosial. Hal ini termasuklah aspek budaya, bahasa, keagamaan dan sebagainya. Daripada aspek bahasa, penyelidikan perlu dilakukan berlandaskan konsep linguistik. Peranan UMS adalah penting dalam memartabatkan bahasa di negeri Sabah agar bahasa yang ada di negeri ini tidak lenyap dalam era globalisasi dan pembangunan sepertimana pada masa kini. Dari aspek keagamaan di negeri sabah juga perlu dikaji dengan lebih teliti. Hal ini kerana kepelbagaian agama yang dianuti oleh pelbagai lapisan masyarakat di negeri ini memerlukan persefahaman. Peranan UMS penting dalam mencapai kesefahaman antara agama di negeri ini dengan melakukan penyelidikan. Untuk memartabatan sistem keagamaan yang ada di negeri ini, pihak UMS perlu menyelidik dengan lebih saintifik mengenai aspek keagamaan di negeri Sabah.

Oleh hal yang demikian, peranan UMS dalam mengangkat ilmu dan maklumat berlandaskan ilmu geografi di negeri Sabah adalah penting dalam era globalisasi dan pembangunan seperti pada masa kini. Dengan adanya portal seperti ‘ilmusabah.com’ maka, segala bahan-bahan terbitan daripada UMS akan dapat disebarkan ke serata dunia yang mana ianya akan mengangkat martabat negeri Sabah amnya dan UMS khususnya.

Peranan Kerajaan Dalam Pembangunan Negara

Walaupun sektor swasta telah diberi peranan untuk menerajui pertumbuhan ekonomi negara, namun kerajaan perlu memainkan peranan penting dalam bidang-bidang berkaitan pembangunan sosial dan keselamatan. Ini kerana sektor swasta mengutamakan keuntungan dan akan melabur di dalam sektor-sektor yang menghasilkan pulangan tinggi. Sebaliknya sektor-sektor yang pulangannya rendah seperti sektor pertanian dan yang pulangannya mengambil masa lama seperti infrastruktur termasuk infrastruktur sosial dan keselamatan, biasanya tidak mampu menarik pelaburan swasta. Tambahan pula, penyediaan infrastruktur berkenaan merupakan tanggungjawab tradisi kerajaan. Ketidakseimbangan akan berlaku jika kerajaan tidak memenuhi tanggungjawab ini. Penyertaan sektor swasta dalam bidang-bidang tradisi kerajaan boleh digalakkan dengan menyediakan persekitaran atau insentif yang bersesuaian. Namun begitu, jika insentif yang disediakan masih tidak dapat menarik pelaburan swasta, atas kepentingan negara, kerajaan sendiri perlu berperanan aktif dan melabur dalam bidang-bidang berkenaan.

Hakisan Tebing Sungai

Sungai merupakan sumber alam yang penting untuk mengalirkan air dan enapan dari kawasan tadahannya ke lautan. Sungai juga penting dalam kehidupan manusia dari segi sosial dan ekonomi. Kebanyakan petempatan manusia tertumpu di sepanjang tebing sungai. Hal ini disebabkan oleh kepentingan sungai dari aspek pengangkutan dan perhubungan. Disamping itu, sungai juga merupakan punca penduduk untuk mendapatkan sumber makanan, bekalan air bersih dan menyediakan tanah yang subur untuk pertanian. Di Malaysia, terdapat kira-kira 150 sistem sungai bagi Semenanjung Malaysia dan 50 sistem sungai di Sabah dan Sarawak (Sahrul, 2010). Tumpuan penduduk di sepanjang tebing sungai telah menyebabkan proses semulajadi sungai iaitu hakisan tebing sungai telah meningkat. Pembangunan yang pesat dengan kepelbagaian gunatanah meningkatkan lagi keberkesanan proses hakisan tebing sungai. 

Gambar 1: Menunjukkan proses hakisan yang giat berlaku di Sungai Tuaran, Sabah.

   
   Hakisan merupakan suatu fenomena semulajadi yang berlaku pada sistem sungai. Hakisan melibatkan proses air yang mengalir, angin, ais, atau lain-lain agen geologi yang menghakis permukaan tanah. Ia mengurangkan keupayaan tanah untuk menyokong kehidupan tumbuhan dan jika dibawa cukup jauh, secara literal boleh menjejaskan keupayaan petani untuk meningkatkan pengeluaran makanan (Crosson, 1997). Hakisan sering berlaku di kawasan yang beriklim khatulistiwa. Kawasan yang beriklim khatulistiwa mempunyai purata 27°c lembap dan penerimaan hujan yang banyak sepanjang tahun iaitu pada purata 2600mm. Walau bagaimanapun, corak tiupan angin bermusim bersama sifat topografi lokal menentukan corak taburan hujan di Malaysia. Semasa musim timur laut, kawasan yang terdedah seperti kawasan Pantai Timur Semenanjung Malaysia, kawasan Sarawak Barat dan kawasan pantai timur laut Sabah mengalami beberapa tempoh hujan lebat. Sebaliknya, kawasan pendalaman atau kawasan yang dilindungi banjaran gunung adalah secara relatifnya bebas dari pengaruh ini (Malaysia, 2010).
   Terdapat dua faktor hakisan tebing sungai berlaku iaitu hakisan yang disebabkan oleh aktiviti manusia dan hakisan yang disebabkan oleh faktor semulajadi. Aktiviti manusia seperti pembukaan petempatan, pertanian, penternakan, pembinaan kemudahan awam, kegiatan pemotongan cerun, dan pengambilan pasir sungai meningkatkan keberkesanan hakisan pada tebing sungai. Hal ini bertambah rumit apabila penduduk setempat tidak mempunyai kesedaran tentang kepentingan sungai. Faktor semulajadi hakisan tebing sungai melibatkan kekerapan berlakunya hujan, jenis tumbuhan tebing sungai, jenis tanah, bahan muatan sungai dan kelajuan aliran sungai.

   Hakisan tebing sungai yang berterusan akan mendatangkan kesan buruk terhadap penduduk setempat. Hakisan tebing sungai menyebabkan kerosakan tanaman, menjejaskan ekonomi penduduk, menyebabkan pengecilan saiz tanah persendirian, kerosakan hatra benda penduduk dan kemudahan awam serta menjejaskan kawasan penternakan. Selain itu, hakisan tebing sungai juga mendatangkan kesan buruk kepada sistem sungai itu sendiri seperti kemerosotan kualiti sungai, perubahan profil sungai, menjejaskan ekologi sungai, pemendapan dan menyebabkan perubahan topografi setempat.

Kaedah kawalan hakisan tebing sungai sangat penting dalam mengelakkan risiko terhadap penduduk dan sistem sungai itu sendiri. Pemeliharaan sungai penting dalam menjamin ianya berkekalan dan akan dapat dirasai oleh generasi yang akan datang.